A-�? KAZASI

5510 sayılı Kanunun 13. maddesinde ve 4857 sayılı İ�? Kanununun 77. maddesinde i�? kazası ile ilgili i�?lemler belirtilmektedir.

İ�? kazası nedir?

5510 sayılı Kanuna göre i�? kazası;

a)Sigortalının i�?yerinde bulundu�?u sırada,

b)İ�?veren tarafından yürütülmekte olan i�? nedeniyle sigortalı kendi adına ve hesabına ba�?ımsız çalı�?ıyorsa yürütmekte oldu�?u i�? nedeniyle,

c)Bir i�?verene ba�?lı olarak çalı�?an sigortalının, görevli olarak i�?yeri dı�?ında ba�?ka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl i�?ini yapmaksızın geçen zamanlarda,

d)Hizmet akdi ile bir veya birden fazla i�?veren tarafından çalı�?tırılan emziren kadın sigortalının, i�? mevzuatı gere�?ince çocu�?una süt vermek için ayrılan zamanlarda,

e)Sigortalıların, i�?verence sa�?lanan bir ta�?ıtla i�?in yapıldı�?ı yere gidi�? geli�?i sırasında,

meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen özüre u�?ratan olaydır.

İ�? kazası bildirimi nasıl ve nereye yapılır?

5510 sayılı Kanuna göre i�? kazası;

a) Hizmet akdi ile bir veya birden fazla i�?veren tarafından çalı�?tırılanlar ile bazı sigorta kollarının uygulandı�?ı sigortalılar bakımından bunları çalı�?tıran i�?veren tarafından,

- o yer yetkili kolluk kuvvetlerine derhal,

- Kuruma (ba�?lı olunan S.G.K. İl Müdürlü�?ü veya Merkez Müdürlü�?ü) en geç kazadan sonraki üç i�?günü içinde,

- i�? kazasının i�?verenin kontrolü dı�?ındaki yerlerde meydana gelmesi halinde ise i�? kazasının ö�?renildi�?i tarihten itibaren üç i�? günü içinde,

b) Köy ve mahalle muhtarları ile hizmet akdine ba�?lı olmaksızın kendi adına ve hesabına ba�?ımsız çalı�?anların ( Ticarî kazanç veya serbest meslek kazancı nedeniyle gerçek veya basit usûlde gelir vergisi mükellefi olanlar, Gelir vergisinden muaf olup, esnaf ve sanatkâr siciline kayıtlı olanlar, Anonim �?irketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortakları, sermayesi paylara bölünmü�? komandit �?irketlerin komandite ortakları, di�?er �?irket ve donatma i�?tiraklerinin ise tüm ortakları, Tarımsal faaliyette bulunanlar) kendisi tarafından, bir ayı geçmemek �?artıyla rahatsızlı�?ının bildirim yapmaya engel olmadı�?ı günden sonra üç i�?günü içinde,

i�? kazası ve meslek hastalı�?ı bildirgesi ile do�?rudan ya da taahhütlü posta ile Kuruma bildirilmesi zorunludur.

Ayrıca 4857 sayılı İ�? Kanununun 77.maddesi gere�?ince;

“i�?verenler i�?yerlerinde meydana gelen i�? kazasını en geç iki i�? günü içinde yazı ile ba�?lı oldukları bölge çalı�?ma müdürlü�?üne bildirmek zorundadırlar.”

I�? kazasını geç bildirmenin yaptırımı nedir?

5510 sayılı Kanun gere�?ince;

“I�? kazasının, süresi içinde i�?veren tarafından Kuruma bildirilmemesi halinde, bildirim tarihine kadar geçen süre için sigortalıya ödenecek geçici i�? göremezlik ödene�?i, Kurumca i�?verenden tahsil edilir.”

4857 sayılı İ�? Kanunun 77. maddesi gere�?ince;

“I�? kazasının, süresi içinde i�?veren tarafından Kuruma bildirilmemesi halinde aynı Kanunun 105. maddesinin c fıkrası gere�?ince 1.250 TL idari para cezası uygulanmaktadır.”

İ�? kazası soru�?turulması nasıl ve kim tarafından yapılır?

Kuruma bildirilen olayın i�? kazası sayılıp sayılmayaca�?ı hakkında bir karara varılabilmesi için gerekti�?inde, Kurumun denetim ve kontrol ile yetkilendirilen memurları tarafından veya Bakanlık i�? müfetti�?leri vasıtasıyla soru�?turma yapılabilir.

B- MESLEK HASTALI�?I

5510 sayılı Kanunun 14. maddesinde ve 4857 sayılı İ�? Kanununun 77. maddesinde meslek hastalı�?ı ile ilgili i�?lemler belirtilmektedir.

Meslek hastalı�?ı nedir?

5510 sayılı Kanuna göre meslek hastalı�?ı;

Sigortalının çalı�?tı�?ı veya yaptı�?ı i�?in niteli�?inden dolayı tekrarlanan bir sebeple veya i�?in yürütüm �?artları yüzünden u�?radı�?ı geçici veya sürekli hastalık, bedensel veya ruhsal özürlülük halleridir.

Sigortalının çalı�?tı�?ı i�?ten dolayı meslek hastalı�?ına tutuldu�?unun;

a) Kurumca yetkilendirilen sa�?lık hizmet sunucuları tarafından usûlüne uygun olarak düzenlenen sa�?lık kurulu raporu ve dayana�?ı tıbbî belgelerin incelenmesi,

b) Kurumca gerekli görüldü�?ü hallerde, i�?yerindeki çalı�?ma �?artlarını ve buna ba�?lı tıbbî sonuçlarını ortaya koyan denetim raporları ve gerekli di�?er belgelerin incelenmesi,

sonucu Kurum Sa�?lık Kurulu tarafından tespit edilmesi zorunludur.

Meslek hastalı�?ı bildirimi nasıl ve nereye yapılır?

Meslek hastalı�?ı, i�?ten ayrıldıktan sonra meydana çıkmı�? ve sigortalı olarak çalı�?tı�?ı i�?ten kaynaklanmı�? ise, sigortalının bu Kanunla sa�?lanan haklardan yararlanabilmesi için, eski i�?inden fiilen ayrılmasıyla hastalı�?ın meydana çıkması arasında bu hastalık için Kurum tarafından çıkarılacak yönetmelikte belirtilen süreden daha uzun bir zamanın geçmemi�? olması �?arttır. Bu durumdaki ki�?iler, gerekli belgelerle Kuruma müracaat edebilirler.

Herhangi bir meslek hastalı�?ının klinik ve laboratuar bulgularıyla belirlendi�?i ve meslek hastalı�?ına yol açan etkenin i�?yerindeki inceleme sonunda tespit edildi�?i hallerde, meslek hastalıkları listesindeki yükümlülük süresi a�?ılmı�? olsa bile, söz konusu hastalık Kurumun veya ilgilinin ba�?vurusu üzerine Sosyal Sigorta Yüksek Sa�?lık Kurulunun onayı ile meslek hastalı�?ı sayılabilir.

Meslek hastalı�?ı;

a) Hizmet akdi ile bir veya birden fazla i�?veren tarafından çalı�?tırılanlar ile bazı sigorta kollarının uygulandı�?ı sigortalılar bakımından, sigortalının meslek hastalı�?ına tutuldu�?unu ö�?renen veya bu durum kendisine bildirilen i�?veren tarafından,

b) Köy ve mahalle muhtarları ile hizmet akdine ba�?lı olmaksızın kendi adına ve hesabına ba�?ımsız çalı�?anların kendisi tarafından,

bu durumun ö�?renildi�?i günden ba�?layarak üç i�?günü içinde, i�? kazası ve meslek hastalı�?ı bildirgesi ile Kuruma bildirilmesi zorunludur.

Ayrıca 4857 sayılı İ�? Kanununun 77.maddesi gere�?ince;

“i�?verenler i�?yerlerinde tespit edilecek meslek hastalı�?ını en geç iki i�? günü içinde yazı ile ba�?lı oldukları bölge çalı�?ma müdürlü�?üne bildirmek zorundadırlar.”

Meslek hastalı�?ını geç bildirmenin yaptırımı nedir?

5510 sayılı Kanun gere�?ince;

“Bu yükümlülü�?ü yerine getirmeyen veya yazılı olarak bildirilen hususları kasten eksik ya da yanlı�? bildiren i�?verene veya Köy ve mahalle muhtarları ile hizmet akdine ba�?lı olmaksızın kendi adına ve hesabına ba�?ımsız çalı�?an sigortalıya, Kurumca bu durum için yapılmı�? bulunan masraflar ile ödenmi�?se geçici i�? göremezlik ödenekleri rücû edilir.”

4857 sayılı İ�? Kanunun 77. maddesi gere�?ince;

“Meslek hastalı�?ının, süresi içinde i�?veren tarafından Kuruma bildirilmemesi halinde aynı Kanunun 105. maddesinin c fıkrası gere�?ince 1.250 TL idari para cezası uygulanmaktadır.

Meslek hastalı�?ı soru�?turulması nasıl ve kim tarafından yapılır?

Meslek hastalı�?ı ile ilgili bildirimler üzerine gerekli soru�?turmalar, Kurumun denetim ve kontrol ile yetkilendirilen memurları tarafından veya Bakanlık i�? müfetti�?leri vasıtasıyla yaptırılabilir.

İ�? kazası ve meslek hastalı�?ı halinde sa�?lanan haklar nelerdir?

İ�? kazası veya meslek hastalı�?ı sigortasından sa�?lanan haklar �?unlardır:

a) Sigortalıya, geçici i�? göremezlik süresince günlük geçici i�? göremezlik ödene�?i verilmesi.

b) Sigortalıya sürekli i�? göremezlik geliri ba�?lanması.

c) İ�? kazası veya meslek hastalı�?ı sonucu ölen sigortalının hak sahiplerine, gelir ba�?lanması.

d) Gelir ba�?lanmı�? olan kız çocuklarına evlenme ödene�?i verilmesi.

e) İ�? kazası ve meslek hastalı�?ı sonucu ölen sigortalı için cenaze ödene�?i verilmesi.

İ�? kazası ve meslek hastalı�?ı halinde i�?verenin ve üçüncü ki�?ilerin sorumlulu�?u nasıl ortaya çıkar?

İ�? kazası ve meslek hastalı�?ı, i�?verenin kastı veya sigortalıların sa�?lı�?ını koruma ve i�? güvenli�?i mevzuatına aykırı bir hareketi sonucu meydana gelmi�?se, Kurumca sigortalıya veya hak sahiplerine bu Kanun gere�?ince yapılan veya ileride yapılması gereken ödemeler ile ba�?lanan gelirin ba�?ladı�?ı tarihteki ilk pe�?in sermaye de�?eri toplamı, sigortalı veya hak sahiplerinin i�?verenden isteyebilecekleri tutarlarla sınırlı olmak üzere, Kurumca i�?verene ödettirilir. İ�?verenin sorumlulu�?unun tespitinde kaçınılmazlık ilkesi dikkate alınır.

�?alı�?ma mevzuatında sa�?lık raporu alınması gerekti�?i belirtilen i�?lerde, böyle bir rapora dayanılmaksızın veya eldeki rapora aykırı olarak bünyece elveri�?li olmadı�?ı i�?te çalı�?tırılan sigortalının, bu i�?e girmeden önce var oldu�?u tespit edilen veya bünyece elveri�?li olmadı�?ı i�?te çalı�?tırılması sonucu meydana gelen hastalı�?ı nedeniyle, Kurumca sigortalıya ödenen geçici i�? göremezlik ödene�?i i�?verene ödettirilir.

İ�? kazası, meslek hastalı�?ı ve hastalık, üçüncü bir ki�?inin kusuru nedeniyle meydana gelmi�?se, sigortalıya ve hak sahiplerine yapılan veya ileride yapılması gereken ödemeler ile ba�?lanan gelirin ba�?ladı�?ı tarihteki ilk pe�?in sermaye de�?erinin yarısı, zarara sebep olan üçüncü ki�?ilere ve �?ayet kusuru varsa bunları çalı�?tıranlara rücû edilir.

İ�? kazası, meslek hastalı�?ı ve hastalık; kamu görevlileri, er ve erba�?lar ile kamu idareleri tarafından görevlendirilen di�?er ki�?ilerin vazifelerinin gere�?i olarak yaptıkları fiiller sonucu meydana gelmi�? ise, bu fiillerden dolayı haklarında kesinle�?mi�? mahkûmiyet kararı bulunanlar hariç olmak üzere, sigortalı veya hak sahiplerine yapılan ödemeler veya ba�?lanan gelirler için kurumuna veya ilgililere rücû edilmez.

İ�? kazası veya meslek hastalı�?ı sonucu ölümlerde, bu Kanun uyarınca hak sahiplerine ba�?lanacak gelir ve verilecek ödenekler için, i�? kazası veya meslek hastalı�?ının meydana gelmesinde kusuru bulunan hak sahiplerine veya i�? kazası sonucu ölen kusurlu sigortalının hak sahiplerine, Kurumca rücû edilmez.

Sigortalı çalı�?tırmaya ba�?landı�?ının süresi içinde sigortalı i�?e giri�? bildirgesi ile Kuruma bildirilmemesi halinde, bildirgenin sonradan verildi�?i veya sigortalı çalı�?tırıldı�?ının Kurumca tespit edildi�?i tarihten önce meydana gelen i�? kazası, meslek hastalı�?ı, hastalık ve analık halleri sonucu ilgililerin gelir ve ödenekleri Kurumca ödenir. Kurumca yapılan ve ileride yapılması gerekli bulunan her türlü masrafların tutarı ile gelir ba�?lanırsa bu gelirin ba�?ladı�?ı tarihteki ilk pe�?in sermaye de�?eri tutarı, i�?verenin kastı veya sigortalıların sa�?lı�?ını koruma ve i�? güvenli�?i mevzuatına aykırı bir hareketi aranmaksızın, i�?verene ayrıca ödettirilir.

Köy ve mahalle muhtarları ile hizmet akdine ba�?lı olmaksızın kendi adına ve hesabına ba�?ımsız çalı�?anlardan sigortalı tescil i�?lemini yapmayanların, bildirimde bulunulmayan sürede meydana gelen i�? kazası, meslek hastalı�?ı, analık halleri sonucu ilgililerin gelir ve ödenekleri Kurumca ödenmez.